Халқаро хабарлар
Украина президенти сайлови: Зеленский ва Порошенко 70 минг томошабин сиғадиган стадионда дебат ўтказади
Украина президентлигига номзодлар – амалдаги президент Петро Порошенко ҳамда қизиқчи ва шоумен Владимир Зеленский 19 апрель куни 70 минг томошабинга мўлжалланган Киев стадионида дебат ўтказади.
Президент сайловининг иккинчи босқичи якшанба куни ўтказилади.
Беллашув арафасида Порошенко сайловчилардан уни кечиришларини сўраб, унга яна бир имкон беришларини ўтиниб сўради. Телевидение орқали эфирга узатилган мурожаатида Порошенко:
- Яна бир бор мени кечиришингизни сўрайман, - деди.
Сўнгги сайловолди сўрови 73 фоиз сайловчи Зеленскийни сайлашни режалаштираётганини, атиги 27 фоиз сайловчи Порошенкога овоз беришини кўрсатди.
Қизиқчи ва телевидение актёри Зеленский Украина сиёсий элитасини ҳайратга солди.
Порошенко эса ўзини Украинани Россия агрессиясидан асрай оладиган ягона номзод ўлароқ кўрсатиб, украиналикларни уни иккинчи муддатга сайлашга чақирмоқда.
Кун янгиликлари
Гулен издошлари унинг вафот этганини эълон қилишди
Туркиялик имом Фатҳуллоҳ Гуленнинг издошлари унинг вафот этганини эълон қилишди. Туркияда террор ташкилоти (FETO) ўлароқ тан олинган ҳаракат раҳбари, ёзувчи ва жамоатчилик арбоби Фатҳуллоҳ Гулен сўнгги йилларда АҚШда яшаб келаётган эди.
Гулен жамоатига яқин кўрилган Herkul портали хабарига кўра, у 20 октябрь куни Пенсильваниядаги клиникада вафот этган. 83 ёшли вафотига оид маълумотни унинг жияни Эбуселеме Гулен тасдиқлади, дея хабар қилди CNN Türk телеканали.
Гуленнинг вафотига оид бошқа тафсилотлар келтирилмаяпти.
Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон 2016 йили Фатҳуллоҳ Гулен тарафдорларини давлат тўнтариши учун тил бириктирганликда айблаб чиққан. Ўша йили 15 июлдан 16 июлга ўтар кечаси Туркияда ҳарбий тўнтариш уриниши бўлиб ўтган: Истанбул ва Анқара кўчаларида қуролли кишилар, танклар пайдо бўлган, осмонда ҳарбий учоқлар учиб юрган. Ўша пайтда 250 дан зиёд одам нобуд бўлган, кўплаб ҳарбий судсиз-сўроқсиз жазога тортилган.
Исён бостирилганидан кўп ўтмай гуленчиларни ёппасига ҳибсга олиниш бошланган.
Гуленчилар ўзларини болаларга дунёвий ва диний таълим бериш бирлашмаси ўлароқ тақдим этишади. Уларга тегишли Hizmet ҳаракати ўзининг бош мақсади жамиятга хизмат қилиши керак бўлган мусулмонларнинг янги авлодини тарбиялаш эканини айтиб келган. Турли манбаларда ҳаракат ўзининг пацифист (урушларга қарши) эканини ва маданий-таълимий йўналишда фаолият олиб боришга содиқ эканини урғулаган.
Эрдўғон ва Гулен узоқ муддат давомида ҳамкорлик қилиб келишган, бироқ уларнинг ҳар бири ўз йўлидан кетган. Эрдўғон ўзининг “Адолат ва тараққиёт партияси”ни тузганида Гулен ўзининг оммавий ҳаракатини тузган, ҳаракат аъзолари имомларига топиниш даражасида содиқ эдилар. Бугунги кунда дунёдаги 150 дан зиёд мамлакатда Гулен тарафдорлари томонидан очилган тақрибан 1400 та мактаб фаолият кўрсатиб келмоқда.
1999 йили Фатҳуллоҳ Гулен даволаниш учун АҚШга жўнаб кетган ва ўшандан бери таъқибдан чўчиб, ўз мамлакатига қайтмаган. Қайси бир пайтда Эрдўғон ҳатто Гуленни ватанига қайтишни чақирган, бироқ у бунинг хавфсиз эканига амин бўлолган эмас.
Тбилисида “Грузия Европа Иттифоқини танлайди” акцияси бўлиб ўтди
Грузия пойтахти Тбилиси марказидаги “Озодлик майдони”да 20 октябрь куни мухолифат партиялари тарафдорларининг митинги бўлиб ўтди. Турли ҳисоб-китобларга кўра, унда 40 минг нафардан 50 минг нафаргача киши иштирок этган. Митинг “Грузия Европа Иттифоқини танлайди” деган шиор остида бўлиб ўтган.
Дастлабки келишувга мувофиқ, митингда мухолифат лидерлари чиқиш қилишмай, минбарни жамоат арбоблари, шоир ва қўшиқчиларга бўшатиб беришган. Нотиқлар ўз чиқишларида йиғилганларни ва мамлакатнинг барча фуқароларини 26 октябрь кунги парламент сайловида россияпараст деб аталаётган “Грузия орзуси” партиясини ҳукмронлик мақомида маҳрум қилиш ҳамда “Грузияни европача ривожланиш йўлига қайтариш” учун мухолифатдаги тўртта партиядан бирига овоз беришга чақиришган.
“Озодлик майдони”даги митингда мамлакат президенти Саломе Зурабишвили ҳам нутқ сўзлаган. У кўп минг кишилик сайловолди митингини унутилмас тарихий воқеа, деб атаган. Бундан ташқари, Зурабишвили Молдова президенти Майя Сандуга “Молдованинг европача келажагига оид референдумда ғалаба” тилаган ҳамда нафақат Украинанинг, балки Грузиянинг ҳам “европача келажаги учун курашаётган” Украина президенти Владимир Зеленскийга миннатдорлик билдирган.
Бўлажак парламент сайловида мамлакатни 2012 йилдан бери бошқариб келаётган “Грузия орзуси”га қарши Михаил Саакашвилининг “Бирдамлик — Миллий ҳаракат” партияси ҳамда “Кучли Грузия”, “Ўзгаришлар учун коалиция” ва “Грузия учун” каби яна учта мухолифат бирлашмаси кураш олиб боради.
Ижтимоий сўров натижаларига мувофиқ, агар сайлов чоғида мухолифатнинг тўртала бирлашмаси ҳам беш фоизли тўсиқдан ўтишса, бўлажак парламентда мухолифат кучлари биргаликда 50 фоиздан кўпроқ мандатга эга бўлишлари ва янги коалицион ҳукумат тузишлари мумкин бўлади.
Россияда паспорт олган камида 12 киши ҳарбий комиссариатга келмагани учун фуқароликдан маҳрум этилди
Россияда паспорт олган камида 12 киши ҳарбий комиссариатга келмаган ва у ерда қайддан ўтмагани учун фуқароликдан маҳрум этилди, дея хабар қилди “Важние истории” нашри. Фуқароликдан маҳрум қилинган бу одамлар зиммасига мамлакат ҳудудини тарк этиш мажбурияти юкланган.
Жорий йил ёзида Давлат думаси “Единая Россия” партияси томонидан илгари сурилган ва военкоматда қайддан ўтмаганлик учун олинган фуқароликдан маҳрум этиш кўзда тутилган қонун лойиҳасини қабул қилган эди. Мазкур қонунга мувофиқ, янги фуқаролар паспорт олганларидан кейин икки ҳафта ичида ҳарбий қайддан ўтишлари шарт.
Россия Тергов қўмитаси раҳбари Александр Бастрикинга кўра, мазкур қонун қабул қилинганидан кейин Россиянинг 10 мингдан зиёд янги фуқароси Украина урушига йўлланган. Шунингдек, Бастрикин қайдича, ўтказилган рейдлар чоғида ҳарбий хизматдан бўйин товлаган 30 минг мигрант аниқланган.
“Важние истории” нашрининг ёзишича, қонун қабул қилинганидан кейин судлар ҳарбий комиссариатда қайдда ўтмаганлик учун Хабаровск ўлкаси, Челябинск вилояти ва Москвада судлар тўққиз кишини фуқароликдан маҳрум этишган. Шунингдек, 2018 йилда фуқаролик олган бўлишига қарамай, армия хизматидан бўйин товлагани учун Красноярскдан бўлган врач-реаниматолог Мирзомуҳаммад Каримов фуқароликдан маҳрум бўлган.
“Важние истории” Россия фуқаролигидан маҳрум этиш ҳолатлари қонун қабул қилингунига қадар ҳам кузатилганини қайд этган. Масалан, 2023 йил декабрида Челябинскдаги суд фуқаролик олишда РФ қонунларига риоя қилиш ҳақида зиммасига олган мажбуриятларни бажармагани учун икки кишини фуқароликдан маҳрум қилган.
2023 йил октябрида қабул қилинган қонунга мувофиқ, Россияда армияни обрўсизлантирганлик ёки фейк тарқатганлик, диверсия, дезертирлик, аксилроссия санкцияларига чақирганлик, давлатга хиёнат, “хорижий агентлар”га оид қонунни бузганлик ва исталмаган ташкилотлар фаолиятида иштирок этганлик учун суд ҳукмлари асосида ҳам фуқароликдан маҳрум қилишлари мумкин. Шу билан бирга, бандитизм, жинсий дахлсизликка оид қонунларни бузганлик, қимматбаҳо қоғозларни сохталаштирганлик, жиноий ҳамжамият тузганлик ва бошқа жиноятлар учун ҳам фуқароликдан маҳрум бўлиш мумкин.
Москва вилоятида жойлашган “Крокус Сити Холл” савдо марказидаги терактдан кейин Россияда мигрантларга нисбатан ксенофобик кайфиятлар кучайган. Россиялик терговчилар тахминларига кўра, мазкур террор хуружи Тожикистон фуқаролари томонидан содир этилган. Терактдан сўнг Россиянинг турли минтақаларида ҳуқуқ-тартиботчилар хорижликлар яшайдиган ва ишлайдиган жойларда рейдлар ўтказа бошлаган. Айрим ҳолатларда мигрантлар ҳарбий комиссариатларда қайддан ўтказилган. Шу билан бир пайтнинг ўзида Россияда миллатчилар “рейдлари” ҳам бошланиб кетган – бу “рейдлар” давомида улар мигрантларни ишдан бўшатиш ва қизларнинг рўмолларини ечиштиришни талаб қилишган.
Молдовада президент сайлови ва ЕИга кириш бўйича референдум ўтказилди
Молдовада ўтказилган президент сайловида бюллетенларнинг 87 фоиздан кўпроғи қайта ишланганидан кейин амалдаги давлат раҳбари Майя Санду пешқадамлик қилмоқда. Унинг номзоди учун сайловчиларнинг 37 фоиздан кўпроғи овоз берган. Иккинчи ўринда Александр Стояногло боряпти, унинг номзодини сайловчиларнинг 29 фоизи ёқлаган. Учинчи ўринни эса қарийб 14 фоиз овоз билан Ренато Усатий эгаллаб турибди.
Мамлакатнинг Европа Иттифоқига кириши тўғрисидаги референдумда бюллетенларнинг қарийд 88 фоизи қайта ишланган. ЕИга кириш истагини сайловчиларнинг 46 фоизи билдирган, қарийб 54 фоиз сайловчи эса қарши овоз берган.
Сайлов ва референдумда бир ярим миллиондан зиёд фуқаро овоз берган, давомат 50 фоиздан кўпроқни ташкил қилган.
Президентлик лавозимига Майя Санду дохил 11 нафар сиёсатчи даъвогарлик қилган. У Молдованинг ғарб йўли билан ривожланиши тарафдори бўлиб, мамлакатнинг Европа Иттифоқига киришини дастакламоқда.
Кузатувчилар президент сайловининг иккинчи босқичи ўтказилиши мумкинлигини истисно қилмаяптилар. Унда Санду ва мухолифатдаги Социалистлар партияси номзоди бўлган Стояногло иштирок этиши эҳтимоли катта. Мазкур партия лидери, собиқ президент Игорь Додон сайловга номзодини қўймаган, бироқ ўз сафдошларини Стояногло учун овоз беришга чақирган. Айни пайтда социалистлар бошқа ҳеч бир партияни ўз номзодини дастаклашга кўндира олишмаган.
Додон каби собиқ бош прокурор Стояногло устидан ҳам бир неча жиноят иши очилган. Собиқ президент коррупция ва давлатга хиёнатда, собиқ бош прокурор эса коррупция ва ваколатлар суиистеъмолида айбланмоқда. Уларнинг ҳар иккиси ўзларига қарши ишлар сиёсий сабабларга кўра ва президент Сандунинг шахсий кўрсатмаси асосида очилганини иддао қилишмоқда. Санду бу иддаони рад этиб келади.
Молдова расмийлари ҳамда АҚШ дохил қатор ғарб мамлакатлари вакиллари сайлов олдидан Россия сайлов кампаниясига аралашгани ҳамда бунга ватанида сиртдан судланган ва ҳозирда хорижда яшаётган тадбиркор Илан Шор алоқадор эканини билдиришган.
Promo-LEX миссияси кузатувчилари овоз бериш жараёнидаги қонунбузарликларга оид мингдан зиёд маълумот тўплаган. Уларнинг 200 дан зиёди тасдиқлаган. Уларнинг кўпи овоз бериш яширинлигининг бузилишига алоқадордир.
Исроил ҲАМАС лидери Яҳё Синвар ўлдирилганини тасдиқлади
Исроил расмийлари АҚШ ва ЕИ террорчи ташкилотлар рўйхатига киритилган ҲАМАС ҳаракати етакчиси Яҳё Синвар ўлдирилганини тасдиқлади.
Аввалроқ Исроил мудофаа армияси (ЦАХАЛ) Ғазо бўлгасида 16 октябрь куни ўтказилган махсус амалиётда ҲАМАСнинг уч вакили ўлдирилгани, улардан бири Синвар бўлиши мумкинлиги, бу борада текширувлар ўтказилишини маълум қилганди.
“7 октябрдаги қирғин ва ёвузлик учун жавобгар, оммавий қотил Яҳё Синвар бугун ЦАХАЛ аскарлари томонидан ўлдирилди”, деди мамлакат ташқи ишлар вазири Исраэль Кац жасад тегишли тартибда текширилгач.
“Душманларимиз биздан яширина олмайди. Биз уларни таъқиб этамиз ва йўқ қиламиз”, деб ёзди мудофаа вазири Йоав Галант X платформасида.
ҲАМАСга алоқадор нашр эса гуруҳнинг ўзи Синварга доир маълумотни эълон қилишини кутишга чақирган.
Яҳё Синвар 1962 йили Ғазо бўлгаси жануби, Хон Юнус шаҳридаги қочқинлар жамлоғида туғилган.
Исроил махсус хизмати уни илк бор 19 ёшида “исломий фаолият” сабаб қамоққа олган. У айни ўша вақтда ҲАМАС асосчиси ва ғоявий раҳбари шайх Аҳмад Ёсиннинг ишончини қозонгани айтилади.
Синвар 25 ёшида ҳаракатнинг “Ал-Мажд” ички хавфсизлик хизматига асос солган.
20 йилдан кўпроқ вақт давомида Исроил қамоқхоналарида жазо ўтган Синвар 2011 йили гаровдаги ЦАХАЛ аскари Гилад Шалитнинг алмашуви доирасида озодликка чиққан.
Исмоил Ҳания 2024 йил август ойида Теҳронда ўлдирилиши ортидан Яҳё Синвар ҲАМАС етакчилигига келган.
Исроил уни 2023 йил 7 октябрь куни уюштирилган ҳужумнинг ташкилотчиларидан бири деб билади.
“Cионистлар 7 октябрь шунчаки репетиция бўлганини билишлари керак”, деган Синвар ўтган йилнинг 30 ноябрида.
Ғазода ўн кунлик озиқ-овқат захираси қолди – БМТ
БМТнинг Фаластин ерларидаги Озиқ-овқат дастури директори Антуан Ренар Ғазо бўлгасида атиги бир ярим ҳафталик озиқ-овқат захираси қолганидан огоҳлантирди. Бу ҳақда Financial Times газетаси хабар берди.
Жанговар ҳаракатлар тўхтамаётгани, инсонпарварлик кўмаги икки ҳафта давомида чеклангани сабаб озиқ-овқат тақчиллиги хавфи ортган.
БМТ мулозимига кўра, озиқ-овқатнинг кескин камайиб кетгани ортидан 400 мингга яқин ғазолик очлик муаммосига дуч келган.
Маҳаллий аҳоли Financial Times мухбири билн суҳбатда егулик таъминоти билан боғлиқ вазият ўта ёмонлашганидан шикоят қилган.
Исроил инсонпарварлик кўмаги етказиш чекланганини рад этиб, Ғазо бўлгасига 50 та юк машинасида озиқ-овқат ва дори-дармон етказилганини маълум қилган.
Аввалроқ АҚШ мудофаа вазири Ллойд Остин ва давлат котиби Энтони Блинкен Исроил расмийларига йўлланган мактубда Ғазога ҳар куни 350 та юк машинасида инсонпарварлик кўмаги ўтказишга рухсат бериш талабини қўйганди. Вашингтон бу талаб 30 кун ичида бажарилмаса, Исроилга ҳарбий кўмак чекланишидан огоҳлантирган.
Халқаро гуманитар ташкилотлар Қўшма Штатлар қўйган талабни олқишлаган.
АҚШ ва ЕИда террорчи ташкилот деб эълон қилинган ҲАМАС ҳаракати 2023 йилнинг 7 октябрида Исроил ҳудудига бостириб кирганди. Ҳужум оқибатида 1200 га яқин исроиллик ҳалок бўлган, 240 киши гаровга олинган.
Исроил армияси бунга жавобан Ғазо бўлгасида кенг кўламли уруш бошлаган.
Фаластин соғлиқни сақлаш вазирлигига кўра, ўтган бир йил мобайнида 41 мингдан зиёд ғазолик ҳалок бўлган.
Урушда юзлаб исроиллик ҳарбийлар ва тинч аҳоли вакиллари ҳам вафот этган.
Тожикистонда мухолифатчи 30 йилга қамалди
Душанбе шаҳри суди Тожикистон мухолифатининг икки фаоли – “Группа 24” етакчиси Суҳроб Зафарни 30 йил, унинг сафдоши Насимжон Шарифовни эса 20 йил муддатга озодликдан маҳрум қилди.
Суд ҳукми 10 октябрь куни ёпиқ эшиклар ортида эълон қилинган.
Тожикистон расмий идоралари бу хабарни на тасдиқлаган, на рад этган.
Озодликнинг тожик хизмати суҳбатлашган икки манба “судья маҳбусларга прокурор талаб қилган жазони тайин қилгани”ни айтган.
30 йилга озодликдан маҳрум қилиш Тожикистон қонунчилигидаги энг қаттиқ жазолардан бири бўлиб, у камдан-кам ҳолларда қўлланади. Сўнгги босқич умрбод қамоқдир.
Манбаларга кўра, Суҳроб Зафар судда пора олмагани, бировни ўлдирмагани, умуман, надомат чекишга арзийдиган қилмишларни содир этмаганини айтган. У, шунингдек, “Группа 24” террористик ёки экстремистик ташкилот эмаслигини урғулаган.
Ҳукм тафсилотлари номаълум.
“Группа 24” вакиллари аввалроқ Суҳроб Зафар ва Насимжон Шарифов ноҳақ равишда “конституциявий тузумни зўрлик йўли билан ўзгартиришга даъват этиш”да айбланаётганини маълум қилганди.
Ҳар икки мухолифатчи сўнгги йилларда Туркиянинг Истанбул шаҳрида яшаб келган. Улар бирин-кетин февраль ва март ойларида ғойиб бўлган. Тожикистон бош прокурори орадан ярим йил ўтганидан кейингина Суҳроб Зафар ва Насимжон Шарифов Душанбеда экани, уларга нисбатан жиноят иши қўзғатилганини тан олган.
“Группа 24” фаоллари уларни Тожикистон ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари ўғирлаган деб ҳисоблайди. Мухолиф ҳаракат ўз раҳбарига нисбатан суд жараёни адолатли ўтганини ҳам шубҳа остига олган.
“Группа 24” 2014 йилда Тожикистон Олий суд қарори билан “экстремистик ташкилот” деб эълон қилинган. Ушбу ташкилотга аъзолик сабаб Тожикистон, Россия ва бошқа мамлакатларда ўнлаб киши қамоққа олинган.
Украина портларига ҳужум озиқ-овқат хавфсизлигига таҳдид туғдирмоқда
Россия армияси Украина портларига ҳужумларни кучайтириши ортидан Киев Халқаро денгиз ташкилотига мурожаатнома йўллади.
Таҳлилчиларга кўра, Москва Украинанинг порт инфратузилмалари, буғдой омборлари ва фуқаровий кемаларини бомбалаш билан глобал озиқ-овқат хавфсизлигига таҳдид солмоқда.
Киев халқаро ташкилот кузатувчилари Одесса вилояти жанубидаги портларга келиб вазиятни ўрганиши лозим деб ҳисоблайди.
Украина ташқи ишлар вазири Андрей Сибига журналистларга сўнгги ҳафталарда Россия мамлакатнинг порт инфратузилмаларига ракета ёғдираётганини айтган.
Ҳужумлар оқибатида 6 октябрдан буён 4 та ноҳарбий кема шикастланган.
Таҳлилчиларга кўра, Россия Украинанинг порт инфратузилмалари, буғдой омборлари ва кемаларни бомбалаш билан глобал озиқ-овқат хавфсизлигига таҳдид солмоқда.
Украина дунёдаги энг йирик буғдой етиштирувчи давлатлардан биридир. 2022 йилда Россия босқини бошлангунга қадар мамлакат Қора денгиз орқали ҳар ойда қарийб 6 миллион тонна буғдой экспорт қилган.
Россия ҳужумлари ортидан Украина буғдойини жаҳон бўйлаб етказиши хавф остида қолган. Маҳсулот суғурта нархи ҳам кескин ошган.
Киев эълон қилган маълумотларга қараганда, сўнгги уч ой мобайнида Россия Украина портларига 60 маротаба ҳужум уюштирган, бунинг оқибатида 300 га яқин порт инфратузилма иншоотлари ва 22 та кема вайрон бўлган ёки шикастланган.
Россияда қуролли қўзғолон учун жавобгарлик кучайтирилмоқда
Россия Федерацияси Давлат думаси 15 октябрь куни қуролли қўзғолонларда иштирок этганлик учун жазони кучайтириш кўзда тутилган қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди.
Эндиликда исёнчилар умрбод озодликдан маҳрум этилиши мумкин. Амалдаги жиноят қонунчилигида ушбу хатти-ҳаракат учун 20 йилга қадар қамоқ жазоси белгиланган.
Шунингдек, қўзғолонларда иштирок этганлик учун минимал қамоқ муддати 12 йилдан 15 йилга оширилмоқда.
Қонун лойиҳасига кўра, исён оқибатида одамлар ҳалок бўлган ёки “бошқа оғир оқибатлар” юзага келган тақдирда иштирокчилар умрбод қамоққа ҳукм қилинади.
Ваколатли идораларни қўзғолонга тайёргарлик ҳақида аввалдан, ихтиёрий равишда хабардор қилган шахслар жазодан озод этилади.
Янги қонун лойиҳаси 2023 йил июнь ойида рўй берган “Вагнер” хусусий ҳарбий ширкатининг исёни ортидан ишлаб чиқилган.
Ўшанда Евгений Пригожин бошчилигида “Москвага юриш” эълон қилган ҳарбий гуруҳлар Ростов шаҳрини эгаллаган, Воронеж йўлини тўсиб қўйган эди.
Исёнчилар олти ҳарбий учоқни уриб туширгани, ҳаво қўмондонлик пунктига ҳужум қилгани оқибатида 15 нафар россиялик ҳарбий ҳалок бўлган. Музокаралардан кейин исён тўхтатилган. Кейинроқ Вагнер” ХҲШ раҳбари Евгений Пригожин ва унинг яқин сафдошлари авиаҳалокатда ўлган.
АҚШ Исроилдан Ғазога кўмакни кўпайтиришни талаб қилди
АҚШ Исроилга Ғазо бўлгасига инсонпарварлик кўмаги ҳажмини ошириш бўйича талабнома йўллади.
Би-би-си хабарига кўра, Қўшма Штатлар Исроил ҳукуматига инсонпарварлик кўмагини кенгайтириш учун 30 кун муҳлат бераркан, ушбу талаб бажарилмаса, айрим ҳарбий кўмак турлари тўхтатилишидан огоҳлантирган.
АҚШ Давлат департаменти расмий вакили Мэтью Миллер Исроилга “хусусий дипломатик мактуб” тарзида талабнома йўлланганини тасдиқлаган.
Миллерга кўра, Ғазо бўлгасига етиб бораётган инсонпарварлик кўмаги жуда оз.
Вашингтон Исроил тавсияни қабул қилган ҳолда ғазоликларга инсонпарварлик кўмагини кескин оширишига умид қилмоқда.
Халқаро ташкилотлар бир йилдан буён уруш кечаётган Ғазо бўлгаси аҳолиси озиқ-овқат, сув ва дори-дармон тақчиллигидан азият чекаётгани ҳақида бонг уриб келади.
Пхеньян Жанубий Корея билан боғловчи йўлларни портлатди
Шимолий Корея 15 октябрь тонгида Жанубий Корея билан боғловчи автомобиль ва темир йўлларни портлатиб юборди. Бу ҳақда Жанубий Корея Қуролли кучлари Штаб бошлиқлари бирлашган қўмитаси маълум қилди.
Бу амалиётни кескин қоралаган Сеул ҳукумати Пхеньян маъмуриятини Корея ярим оролида тарангликни кучайтиришда айблаган.
Шимолий Корея ҳудудида амалга оширилган портлашлардан жанублик ҳарбийлар жабр кўрмаган.
Вайрон қилинган йўллар яқинда Жанубий Корея маблағи ҳисобига таъмирланган эди. Шу тариқа Сеул Пхеньян билан ҳамкорликни қайта йўлга қўйиш ва тинчликни қарор топтириш истагида собит эканини билдирган.
Пхеньян эса бир муддат олдин Шимолий Кореяни Жанубдан буткул ажратиш мақсадида йўллар портлатилиши ҳақида баёнот берганди.
Шимол маъмурияти инфратузилма иншоотларининг йўқ қилинганини Жанубий Корея томонидан дронлар орқали аксилҳукумат фикрлар акс этган варақалар тарқатилганига жавоб эканини айтган.
Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ин 14 октябрь куни “душман томонидан мамлакат суверенитетига дахл қилувчи жиддий провокация уюштирилгани” важидан шошилинч йиғилиш ўтказган.
Сеул қўшни ўлка ҳудудига дронлар учирилганини рад этган.
Бунга қадар КХДР ўқув машғулоти иддаоси билан Жанубни бир неча бор ўққа тутгани маълум.
2023 йил декабрда эса Ким Чен Ин эҳтимолий урушга тайёргарлик ҳолатини эълон қилган.
Евроиттифоқ Эронга қарши санкция жорий қилди
Европа Иттифоқи Эроннинг бир қатор компаниялари ҳамда мансабдорларига нисбатан санкция жорий этди, деб маълум қилди ЕИ Кенгаши.
Молиявий жазо чоралари Россияга Украинага қарши урушда қўллаш учун дронлар, ракеталар ҳамда ҳарбий технологиялар етказиб берилгани сабаб татбиқ қилинмоқда.
Брюссель Эроннинг уч авиакомпанияси (Saha Airlines, Mahan Air ва Iran Air), икки савдо фирмаси ва икки ёнилғи ишлаб чиқарувчи ширкатига қарши чекловлар жорий этган.
“Қора рўйхат”га киритилган шахслар орасида Эрон мудофаа вазири ўринбосари Саййид Ҳамза Қаландарий дохил Ислом инқилоби муҳофизлари корпусининг юқори мартабали мулозимлари, дипломат ва аэрофазовий ширкат раҳбарлари бор.
ЕИ Кенгаши баёнотига кўра, санкция жорий этилган шахслар Яқин Шарқ ва Қизил денгиз минтақаси хавфсизлиги ва барқарорлигига рахна солаётган ташкилот ҳамда қуролли гуруҳларга ҳам қурол-аслаҳа, технологиялар етказиб берган.
Номи “қора рўйхат”га тиркалган ширкатлар ва шахсларнинг ЕИдаги активлари музлатилади, ҳамкорлик алоқалари чекланади. Шунингдек, ушбу шахсларнинг Евроиттифоқ ҳудудига кириши ман этилади.
Брюссель жорий йил март ойида Эронни Россияга қурол-аслаҳа ёки технологиялар етказиш молиявий жазо чораларига сабаб бўлишидан огоҳлантирганди.
Теҳрон Москвага қурол ёки технология етказиб берганини тан олмаган.
Иқтисод бўйича Нобель қашшоқлик сабабини ўрганган олимларга берилди
Иқтисодиёт бўйича 2024 йилги Нобель мукофотига Массачусетс технологиялар институти ва Чикаго университети профессорлари Дарон Ажемўғли, Саймон Жонсон ва Жеймс Робинсон лойиқ деб топилди.
Швеция Қироллик Фанлар академиясига кўра, уч олим институтлар қандай шаклланиши ва уларнинг фаровонликка таъсирини ўрганиш бўйича изланишлари учун мукофотланмоқда.
Дарон Ажемўғли ва Жеймс Робинсон “Мамлакатлар таназзули сабаблари” деб номланган китоби билан тилга тушган. Ўзбек тилига ҳам ўгирилган мазкур салмоқли тадқиқотда нега айрим мамлакатлар қашшоқликда, яна айримлари фаровонликда яшайди деган саволга жавоб изланган.
Институционал иқтисодиёт йўналиши асосчиси саналган икки олимнинг рисолалари “сўнгги ярим асрда иқтисодиёт ва сиёсат муштарак таҳлил этилган сара асарлар” деб эътироф этилган.
2007-2008 йилларда Халқаро валюта жамғармасида бош иқтисодчи лавозимида фаолият юритган Саймон Жонсоннинг “Жаҳонни бошқараётган 13 банк” номли илмий-оммабоп асари ҳам дунё бўйлаб қўлма-қўл ўқилган.
Иқтисодиёт бўйича Нобель мукофоти 1968 йилда Швеция банки томонидан таъсис этилган.
Ушбу йўналиш ғолибларининг эълон қилиниши билан Нобель–2024 ҳафтаси якунланмоқда.
Совриндорларни тақдирлаш маросими анъанага мувофиқ 10 декабрь куни, Альфред Нобель вафот этган санада ўтказилади.
Тожикистон омбудсмени: Россияда мигрантлар таҳқирланмоқда ва калтакланмоқда
Тожикистон омбудсмени Умед Бобозода Россиядаги тожикистонлик мигрантларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари бузилаётганидан хавотир билдирди.
Бобозода россиялик ҳамкасби Татьяна Москальковага мактубида Россия ҳуқуқ-тартибот идоралари Тожикистондан бўлган меҳнат мигрантларига муомаланинг ноқонуний усулларини қўллаётгани, уларга қўполлик қилаётгани, уларни калтаклаётгани ва таҳқирлаётгани ҳақида ёзган. У Тожикистон фуқаролари Россия чегарасида тегишли шароитсиз ва озиқ-овқатсиз узоқ муддатга тутиб қолинаётганига оид ҳолатларни қайд этган. Айни пайтда, Бобозодага кўра, ушлаб қолинаётганлар орасида Тожикистоннинг расмий вакиллари, талабалар, қариялар, аёллар ва болалар бор.
Бобозода Москальковадан Тожикистон фуқаролари ҳуқуқларига риоя қилинишида кўмак беришни, бу каби ҳолатлар мониторингини амалга ошириб, керакли чоралар кўришни сўраган.
Сўнгги бир неча ҳафта ичида тожикистонлик бир неча мулозим россиялик расмийларнинг Тожикистондан бўлган меҳнат муҳожирларига муносабатидан норозилик изҳор қилишган. Хусусан, 4 октябрь куни Душанбеда бўлиб ўтган икки мамлакат ҳукуматлараро комиссияси мажлисида бу масала Тожикистон бош вазир Қоҳир Расулзода томонидан кўтарилган.
Ҳар йили юз минглаб тожикистонлик Россияга пул топиш учун боради. Бироқ сўнгги йилда Россияда тожикистонлик фуқароларнинг асоссиз равишда текширилиши ва қўлга олиниши ҳолатлари кескин кўпайган. Вазият шу йил мартида Москва вилоятидаги “Крокус Сити Холл”даги теракт ортидан айниқса таранглашиб кетган. Россиялик терговчилар тахминларига кўра, мазкур террор хуружи Тожикистон фуқаролари томонидан содир этилган.
Терактдан кейиноқ тожикистонлик минглаб фуқаро Россия аэропортларида ёки чегараларида тутиб қолинган, уларнинг кўпига Россия ҳудудига кириш таъқиқланган ва улар депортация қилинган. Тўлиқ бўлмаган бир йил ичида Россиядан 20 минг чоғли тожикистонлик депортация қилинган.
Калифорнияда Трампнинг сайловолди митинги ўтаётган жой яқинида қуролли шахс ҳибсга олинди
Калифорния штатидаги Риверсайд округи шерифининг ёрдамчилари Республикачилар партиясидан АҚШ президенти лавозимига номзод Дональд Трамп сайловолди митинги ўтаётган жой яқинида қуролли эркакни қўлга олишган. Округ шерифи содир бўлган воқеани “муҳтамалан, олди олинган суиқасд” деб атаган, дея хабар қилди Southern California News Group.
Калифорнияга қўшни бўлган Невада штатида яшовчи 49 ёшли Вем Миллерга тегишли экани айтилаётган машина митинг яқинидаги постда тўхтатилган. Миллер ёнидан сочма ўқ отадиган ов милтиғи ва тўппонча чиққан, дея хабар қилган Los Angeles Times. Қурол ўқланган эди, гумонланувчидан патронлар солинган ўқдон мусодара этилган.
Қўлга олиниш чоғида Миллер Трамп билан учрашувга VIP-таклифнома ва матбуот гувоҳномаси тақдим этган, деган шериф Чад Бьянко. Унга кўра, гумонланувчи 2022 йилда Невада парламентининг қуйи палатасига сайловда иштирок этган республикачидир. Иддаога кўра, Миллер ўнг аксилҳукумат гуруҳи аъзоси бўлиб ҳисобланади.
Миллер ўқланган қурол олиб юрганлик айблови билан қамоқхонага жойлаштирилган. Хабар чиқаётган пайтгача Трамп штаби бу борада изоҳ берган эмас. Шериф офиси хабарида нохуш ҳодиса номзод ва у билан учрашувга келган митинг иштирокчилари хавфсизлигига таъсир қилмагани айтилган.
Сайловолди кампанияси чоғида Дональд Трампга икки марта суиқасд уриниши содир этилган. Биринчи марта у жуда хавфли вазиятда қолган. 13 июль куни Пенсильваниядаги митингда номзодга қарата ярим автоматик милтиқдан ўқ узилган. Ҳужумчи митинг иштирокчиларидан бирини ўлдирган, яна уч киши яраланган. Ўқлардан бири Трампнинг қулоғини шилиб ўтган. Гумонланувчи 20 ёшли Томас Мэттью Крукс воқеа жойида отиб ўлдирилган.
15 сентябрь куни Трамп гольф ўйнаётган майдон яқинида 58 ёшли Райан Уэсли Рут қўлга олинган. Трамп қўриқчилари гумонланувчига қарата ўт очишган, у яширинишга уринган, бироқ қўлга олинган.
Айблов томонига кўра, Рут президентликка номзодга оптик нишонли милтиқдан ўқ узишни режалаган. Айблов иддаосича, у Трампни ўлдиришни истаётгани ҳақида хат қолдирган. Рут айбловни рад этмоқда.
