АҚШ Давлат департаменти АҚШ халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ислоҳотининг биринчи босқичи натижаларини эълон қилди, дея хабар берди “Америка овози”нинг рус хизмати.

Президент Дональд Трамп АҚШ Давлат котиби Марко Рубиога ўз маъмуриятининг “энг аввало Америка” дастурига мувофиқ равишда ташқи сиёсат юритиш учун USAID ислоҳотини бошқаришни топширган.

Давлат департаменти хорижга ёрдам кўрсатиш билан боғлиқ қиймати 15,9 миллиард доллардан ошадиган 9 мингдан зиёд грантни ўрганган.

USAID баҳосига кўра, яна бир неча йилга берилган 6 мингдан зиёд грант бўлиб, уларнинг қиймати 58 миллиард долларга тенг. Дастлабки кутилмаларга кўра, текширув якунланганидан кейин молиялаштириладиган лойиҳаларнинг умумий ҳажми 92 фоизга камаяди.

“Америка овози” рус хизмати мақоласида USAID озиқ-овқат ёрдами, ОИВ, сил ва безгак муолажаси учун тиббий дори-дармонлар етказиб берилиши дастурларини сақлаб қолгани айтилган. Шунингдек, кўрсатиладиган ёрдам ҳаётий аҳамиятга эга мамлакатларни дастаклаш дастурлари ҳам сақлаб қолинган. Бу мамлакатлар орасида Ливан, Ҳаити, Венесуэла, Куба ва бошқа айрим давлатлар бор.

НАТОда армиясининг катталиги бўйича Қўшма Штатлардан кейин иккинчи ўринни эгаллаб келаётган Туркия Украинадаги муҳтамал тинчликпарварлик миссияси доирасида ўз қўшинларини йўллашга тайёр, дея хабар қилди Bloomberg мавзудан хабардор манбалардан олинган маълумотларга таянган ҳолда.

Агентликнинг исми ошкор этилмаслиги шарти билан гапирган суҳбатдошлари Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон бу масалани Украина президенти Владимир Зеленский ва Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров билан февраль ойи бошида Анқарада ўтказилган алоҳида-алоҳида учрашувларда муҳокама қилганини қайд этишган.

Россия билан алоқаларни изга туширишга уринаётган АҚШ президенти Дональд Трамп аввалроқ Украинадаги урушни якунлаш бўйича тинчлик саъй-ҳаракатлари доирасида, жумладан европалик иттифоқчиларнинг Украина учун хавфсизлик кафолатларини бериш ва тинчликпарвар кучлардаги иштирокини дастаклашини билдирган, айни пайтда АҚШнинг ўзи бу ишларда бевосита иштирок этишини истисно қилган эди.

Туркиянинг муҳтамал оташкесим тартиби мониторингида ёрдам беришга тайёрлиги Буюк Британия ва Франция дохил тегишли режаларни ишлаб чиқаётган Европадаги иттифоқчилар учун муҳим аҳамиятга эга. Бироқ, Bloomberg манбалари қайдича, агар Туркия вакиллари мазкур миссияни шакллантиришга ҳозирлик бўйича барча маслаҳатлашувлар ва бошқа тадбирларда иштирок этишмаса, Анқара бирор-бир тинчликпарварлик миссиясининг бир қисмига айланмоқчи эмас.

Россия ТИВ раҳбари Сергей Лавров 26 февраль куни Қатарга сафари чоғида матбуот анжуманида чиқиш қила туриб, Россия томони европалик тинчликпарвар кучларнинг Украинада жойлаштирилиши бўйича ҳеч қандай вариантни кўриб чиқмаётганини билдирган эди. Лавровга кўра, айни пайтгача ҳеч ким Россиядан Украинада тинчликпарвар кучларни жойлаштириш эҳтимоли ҳақида сўраган эмас, ваҳоланки, россиялик вазир қайдича, АҚШ президенти Дональд Трамп Франция президенти Эммануэль Макрон билан яқинда бўлиб ўтган учрашувида тинчликпарвар кучларнинг жойлаштирилиши фақат можаронинг ҳар иккала томони розилиги билангина амалга оширилиши мумкинлигини айтган эди.

Malaysia Airlines авиаширкатининг “Боинг” учоғи амалга оширган MH17 рейси Донецк вилоятида ҳалокатга учраган пайтда нобуд бўлган кишиларнинг яқинлари АҚШ президенти Дональд Трамп ва Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Ляйенга мурожаатнома йўллашган. Мурожаатномада улар Россия фожиа учун масъулиятни ўз зиммасига олмагунича у билан тинчлик шартномаси тузмасликни талаб қилишган. Бу ҳақда “Європейська правда” нашри хабар қилди.

MH17 рейси ҳалокатида қурбон бўлганларнинг яқинлари Россия ва Украина ўртасидаги ишончли тинчлик битими Москва учоқ қулаши учун масъул эканини эътироф этишисиз имконсиз, деб ҳисоблашади. Мактубда улар бунингсиз “мустаҳкам тинчликка эришиб бўлмас”лигини таъкидлашган.

Қурбонларнинг қариндошлари анча йиллардан буён Россия учоқ ҳалокати юзасидан ўз айбини тан олишига эришишга уриниб келишади. Уларнинг бу позицияси Нидерландия ҳукумати томонидан дастакланмоқда, чунки рейс йўловчиларнинг кўпчилиги — 192 киши — шу мамлакат фуқароси бўлган. 2022 йил 23 июнида Европа кенгаши Парламент ассамблеяси “энг ишончли сценарий” MH17 Россия “Бук” билан уриб туширилгани экани ҳақида баёнот тарқатган.

Амстердамдан Куала-Лумпурга парвоз қилаётган Malaysia Airlines авиаширкатининг йўловчи учоғи 2014 йил 17 июлида Донецк вилояти осмонида уриб туширилган. Халқаро текширув учоқ Россиянинг “Бук” зенит мажмуаси томонидан учирилган ракета билан уриб туширилганини аниқлаган. Ўша фожиада 298 киши ҳалок бўлган эди.

2022 йил 17 ноябрида Ҳаага округ суди авиаҳалокатга оид иш бўйича уч нафар айбланувчи Игорь Гиркин (Стрелков), Сергей Дубинский ва Леонид Харченкога нисбатан сиртдан умрбод қамоқ жазоси тайинлаш ҳақида ҳукм чиқарган. Тергов бу одамлар учоқ уриб туширилган “Бук” мажмуаси транспортировкасини уюштирганини аниқлаган.

Стрелковга нисбатан жиноят иши Россияда ҳам қўзғатилган. У 2023 йил июлида Москвада қўлга олинган. Унга экстремистик фаолиятга чақирганлик моддаси бўйича айблов эълон қилинган. Бунга унинг телеграм-каналидаги постлари сабаб бўлган. Январь ойида суд уни тўрт йилга озодликдан маҳрум қилиш ҳақида ҳукм чиқарган. Стрелков ўзига қўйилган айбловларни тан олган эмас.

Туркиянинг Истанбул шаҳрида 27 февраль куни АҚШ ва Россиянинг элчихоналар фаолиятини тиклашга доир музокаралари бўлиб ўтди.

Гувоҳлар қайдича, музокаралар 6,5 соатча давом этган. Томонлар матбуот учун баёнот беришмаган − бундай тадбир режаланмаган эди. Музокаралар мазмун-моҳияти ҳақида ҳали ҳеч қандай тафсилот йўқ.

Учрашув бошланиши олдидан “кун тартибида кадрлар таъминоти, визалар, дипломатик банк операциялари ва боқша операцион масалалар” борлиги айтилган – бу ҳақда Reuters агентлигига АҚШ Давлат департаменти вакили билдирган.

“Украина масаласини муҳокама қилиш режаланмаган, сиёсат ва хавфсизлик масалаларини ҳам”, дея урғулаган у.

Аввалроқ Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров Истанбулдаги учрашувда Москва ва Вашингтондаги элчихоналар ҳамда Россиянинг Нью-Йорк ва Хьюстондаги консулхоналари фаолияти муҳокама қилинишини қайд этган. Унинг айтишича, музокаралар якунига кўра “биз қанчалик тез ва самарали илгарилашимиз мумкинлиги маълум бўлади”.

Лавров муҳокамада “юқори даражадаги дипломатлар, экспертлар” иштирок этишини қўшимча қилган. Reuters маълумотига кўра, музокараларда ўз мамлакатлари делегацияларига АҚШ томонидан Давлат котиби ўринбосари Соната Коултер, Россия томонидан эса ТИВ Шимолий Атлантика департаменти директори Александр Дарчиев раҳбарлик қилган. Дарчиев Россиянинг АҚШдаги элчиси лавозимига номзод экани айтилган.

Аввалроқ АҚШ Давлат котиби Марко Рубио АҚШ ва Россия Москва ва Вашингтондаги элчихоналар штатини тиклаш ҳақида келишувга эришгани ҳақида маълум қилган эди. 2016 йилдан буён ҳар икки мамлакат ўзаро юзлаб дипломатни бадарға қилган эди. Ҳозирда иккала мамлакат элчихоналари ва консулхоналари чекланган тартибда иш олиб боришмоқда.

Freedom House халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти томонидан 26 февраль куни ёйинланган йиллик ҳисоботда Ўзбекистон яна “эркин бўлмаган” мамлакат ўлароқ эътироф этилган.

Ҳисоботга мувофиқ, Ўзбекистондаги эркинлик кўрсаткичи 100 баллдан 12 баллни, сиёсий эркинлик кўрсаткичи 40 баллдан 2 баллни, интернет эркинлиги кўрсаткичи 100 баллдан 27 баллни, фуқаровий эркинликлар кўрсаткичи 60 баллдан 10 баллни ташкил этган ва бу кўрсаткичлар мамлакатни “эркин бўлмаган” давлатлар қаторига киришига асос бўлган.

Freedom House сайтида Ўзбекистон ҳақида тафсилотли ҳисобот келтирилган эмас.

“Гарчи Шавкат Мирзиёев 2016 йилда президентлик лавозимига киришганидан буён амалга оширилган ислоҳотлар айрим масалаларда ижобий ўзгаришларга олиб келган бўлса-да, Ўзбекистон ҳамон кичикроқ демократиклашиш аломатларига эга бўлган авторитар давлат бўлиб қолмоқда. Мамлакатда бирор-бир мухолифат партияси машруъ фаолият олиб боролмаяпти. Қонунчилик ва суд ҳокимияти феълан фармонлар воситасида ислоҳот ташаббуси билан чиқаётган ижро ҳокимиятининг қуроли сифатида хизмат қиляпти, оммавий ахборот воситалари эса аввалда бўлгани каби расмийлар томонидан қаттиқ назорат қилинмоқда”, дейилган ҳисоботда.

Freedom House ҳисоботида дунё аҳолисининг 40 фоизи “эркин бўлмаган” дея баҳоланган мамлакатларда, яна 40 фоизи “қисман эркин бўлган” мамлакатларда, фақат 20 фоизигина “эркин” мамлакатларда истиқомат қилаётгани қайд этилган ҳамда сайлов натижаларининг сохталаштирилиши, урушлар ва инсонларнинг ифода эркинлиги чекланиши асосий муаммолар ўлароқ саналган.

Freedom House рейтингига 195 та мамлакат ва 13 та ҳудуд киритилган бўлиб, улардаги эркинлик 25 та кўрсаткич бўйича баҳоланган. Сиёсий ва фуқаровий эркинликлар энг абгор жойлар ўлароқ Россия томонидан ишғол қилинган Украина ҳудудлари кўрсатилган. Freedom House баҳосига кўра, у ерда эркинлик даражаси манфий даражагача пасайиб кетган. Бундан сал яхшироқ вазият Тибетда (0 балл), Жанубий Судан ва Туркманистонда (1 баллдан) қайд этилган.

Жаҳондаги энг эркин мамлакат Финляндия бўлиб чиққан: бу мамлакат 100 баллга эга бўлган. Норвегия, Швеция ва Янги Зеландия 99 балл билан иккинчи ўринга чиққан.

Freedom House қайдича, умуман олганда дунёдаги эркинлик даражаси 19 йилдан буён тўхтовсиз пасайиб бормоқда.

Францияда етакчи давлат илмий маркази бўлмиш Илмий тадқиқотлар миллий марказининг (CNRS) икки нафар ходими Россиянинг Украинага босқинига 3 йил тўлган 24 февраль куни Марселдаги Россия консулхонаси ҳудудига қўлбола портловчи мосламалар улоқтиришганини эътироф этишган. Бу ҳақда France Presse агентлигига прокуратура вакиллари маълум қилишди.

Қайд этилишича, гумонланувчиларнинг бири мазкур институтда муҳандис бўлиб ишлайди, иккинчиси эса кимё соҳасида илмий иш олиб бораётган олимдир.

Reuters агентлиги прокурор сўзларига таянган ҳолда, гумонланувчилар Франция фуқаролари экани ҳақида хабар қилган. Институтда Россия ва Украина дохил турли мамлакат фуқаролари фаолият юритишади.

24 февраль куни эрталаб Марселдаги Россия консулхонаси ҳудудига ичига портловчи суюқлик тўлдирилган учта шиша отилган эди. Улардан иккитаси портлаган, бироқ бундан консулхона биносига шикаст етган эмас. Ҳодиса чоғида ҳеч ким жабрланмаган.

Россия Ташқи ишлар вазирлиги содир бўлган воқеани террор хуружи деб атаган, Франция расмийлари дипломатик ваколатхона хавфсизлиги бузилиши билан боғлиқ ҳар қандай ҳолатни қоралашларини билдиришган.

Маҳаллий ОАВ икки нафар гумонланувчи ўша кун оқшомида Марселда Украина қўллови учун ўтказилган митингда қўлга олингани ҳақида хабар қилишган. BFMTV қайдича, гумонланувчилар консулхонага ҳужум содир этилган 24 февраль тонгида видеокамера ёзиб олган тасвирлар бўйича таниб олинган. Ҳозирча уларга қайси модда бўйича айблов эълон қилингани ҳам, уларга нисбатан қанақа эҳтиёт чораси қўлланилгани ҳам маълум эмас.

Фаластиннинг ҲАМАС гуруҳи (АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб тан олинган) гаровга олинган тўрт нафар исроилликнинг жасадини топширди. Уларни Қизил Хоч жамиятидан бўлган воситачилар олиб кетиб, ЦАХАЛ вакилларига топширишган, дея хабар қилди The Times of Israel нашри.

Айни пайтда Қизил Хоч воситачилигида Фаластин томонига 625 нафар маҳкумни топшириш жараёни ҳам бошланган. Уларнинг бир қисми Ғазо секторига автобусларда етказилган, бу йўналиш бўйича жами 400 дан зиёд одамни йўллаш кутилмоқда. Яна 97 нафар маҳкум Мисрга топширилган.

Исроиллик экспертлар ҲАМАС томонидан топширилган тўрт жасад шахсини тасдиқлашлари керак бўлади. Улар Цахи Идан, Охад Яхоломи, Ицхак Элгарт ва Шломо Мансур экани айтилмоқда. Жараён якунланганидан кейин уларнинг оилаларига хабар берилади.

Reuters хабарига кўра, Исроил Фаластин томонига аввалроқ гаровда ўлган Шири Бибас дея топширилган аёл жасадини қайтариб беради. Аслида марҳума ғазолик аёл бўлгани айтиляпти.

ҲАМАС ҳордиқ кунлари қўйиб юборилмаган фаластинлик маҳкумлар эвазига Исроилга гаровдаги тўрт нафар киши жасадини топшириши ҳақида 26 февраль куни маълум бўлган.

ҲАМАС билан тузилган оташкесим келишувига мувофиқ, 22 февраль куни Исроил гаровдаги олти нафар исроилликнинг озод қилинишига жавобан 602 нафар фаластинликни қамоқхоналардан чиқариб юбориши лозим эди. Бироқ исроилликлар ҲАМАС “гаровдагиларнинг қадр-қийматини ерга урувчи пропагандистик маросимлар” ўтказаётганини иддао қилиб, бу ишни амалга оширган эмас. Бу қадам икки ўртада тузилган бутун битимни хавф остига қўя бошлаганди.

АҚШ президенти Дональд Трамп 5 миллион доллар эвазига “олтин карта” (Gold Card) деб аталган яшаш учун рухсатномалар сотилиши ҳақид эълон қилди.

“У сизга грин-карта имтиёзларини беради ҳамда фуқароликка йўл очади. Бадавлат одамлар бу картани сотиб олиб, бизнинг мамлакатимизга келишади”, деган Трамп.

Унга кўра, бундай карта соҳиблари “кўп пул сарфлайди, кўп солиқ тўлайди ва кўплаб одамни ишга ёллайди”. Янги дастурга оид тафсилотларни АҚШ президенти икки ҳафтадан кейин очиқлашга ваъда берган.

Журналистларнинг: “Картани россиялик олигархлар ҳам сотиб олиши мумкинми?” деган саволига жавобан Трамп бунинг имкони борлигини айтган. “Мен россиялик бир неча олигархни биламан, улар жуда ёқимтой инсонлар”, дея қайд этган у.

Gold Card АҚШга сармоя киритмоқчи бўлган иммигрантлар учун виза дастурининг (ЕВ-5) ўрнига келиши режаланмоқда, мазкур дастур орқали сармоядор иммигрантлардан АҚШ иқтисодиётига камида 800 минг доллар ётқизиш ва иш ўринлари ташкил этиш талаб этиларди. АҚШ савдо вазири Говард Лютник уни “бутунлай сафсата ва товламачилик” деб атаган.“Бу грин-картани арзон баҳода олиш йўли эди”, дея билдирган у. Лютник “олтин карталар” сотилишидан тушган маблағни АҚШда бюджет дефицитини қисқартиришга йўналтириш мумкин бўлишини қўшимча қилган.

АҚШ ва Россия икки томонлама муносабатлар тўғрисида, шу жумладан элчихоналар ишларини изга солиш юзасидан 27 февраль куни Истанбулда музокара ўтказади. Бу ҳақда 26 февраль куни АҚШ Давлат департаменти ва Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров маълум қилишган.

Тадбир Туркия Ташқи ишлар вазирлиги томонидан ҳам тасдиқланган. Маълумотларга кўра, учрашув кун тартибида Украинадаги уруш мавзуси йўқ.

Аввалроқ АҚШ Давлат котиби Марко Рубио АҚШ ва Россия Москва ва Вашингтондаги элчихоналар штатини тиклашга оид келишувга эришганлари ҳақида маълум қилганди. Элчихоналар чекланган тартибда фаолият юритишмоқда, Россиядаги АҚШ консулхоналарининг барчаси эса дипломатларни ўзаро мамлакатдан чиқариб юборишлардан кейин ўз ишини тўхтатиб қўйишган эди.

2023 йил октябри ҳолатига АҚШ 225 нафар россиялик дипломатни бадарға қилган. Россия бошқа Ғарб мамлакатлари қаторида Вашингтонга Россия фуқароларини ишга ёллашни тақиқлаб қўйган — бу ходимлар элчихона штатининг 70 фоизигача ташкил қилган.

Бундан ташқари, АҚШ Россиянинг Вашингтондаги янги элчиси Александр Дарчиев номзодини ҳалигача тасдиқлаган эмас. Ўз навбатида, Вашингтон Оқ уйда маъмурият алмашганидан кейин Россиядаги янги элчисини тайинламаган. Маълумотларга кўра, янги элчи АҚШнинг Ўзбекистондаги, Грузиядаги ва Ливиядаги собиқ элчиси Ричард Норланд бўлиши мумкин. У АҚШнинг Москвадаги элчихонасида 1988-1990 йилларда ишлаган.

Суданда армияга қарашли транспорт учоғи ҳалокатга учрагани оқибатида юқори лавозимли ҳарбийлар дохил 40 дан зиёд киши қурбон бўлган. Бу ҳақда ахборот агентликлари врачлар ва ҳарбий доиралардаги манбалардан олинган маълумотларга таянган ҳолда хабар қилмоқда.

Associated Press агентлиги келтирган сўнгги маълумотларга кўра, авиаҳалокат чоғида 46 киши ўлган, камида 10 киши жароҳат олган. Қидирув-қутқарув ишлари давом этмоқда.

Транспорт учоғи ҳозирча аниқланмаган сабабларга кўра пойтахт Хартум агломерациясига кирувчи Омдурман шаҳри ҳарбий аэродроми яқинидаги аҳоли зич яшайдиган мавзега қулаган. Хабарларга кўра, ҳалок бўлганлар орасида ҳарбийлар ҳам, оддий фуқаролар ҳам бор.

Даставвал учоқ бортида 19 киши бўлгани хабар қилинганди, кейинроқ ҳодиса чоғида 20 киши ўлгани ҳақида билдирилган, сўнгра эса қурбонлар сони 40 нафардан ошгани ҳақида хабарлар пайдо бўлган. Афтидан, нафақат учоқ бортида бўлган, балки ерда бўлган одамлар ҳам нобуд бўлган, чунки учоқ қулаш чоғида тураржой биносига бориб урилган.

Фожиада қурбон бўлганлар орасида ҳукумат армияси саркардаси, аввал пойтахт Хартум гарнизони бошлиғи лавозимини эгаллаган генерал-майор Бар Аҳмад ҳам бор.

Суданда ҳукумат армияси ва ўзларини “Тезкор жавоб кучлари” деб атайдиган гуруҳ ўртасида фуқаролик уруши давом этмоқда.

Дастлабки маълумотларга кўра, учоқ қулашига ҳарбий ҳаракатлар эмас, балки техник носозлик сабаб бўлган.

Forbes журнали ходими Сергей Мингазов Россияда армия тўғрисида “фейк” тарқатганликка оид иш бўйича жаримага тортилди.

Хабаровскнинг Краснофлотск туман суди Forbes журналистига Россия армияси тўғрисида “фейк” тарқатганликка оид иш бўйича 700 минг рубль (бугунги курс бўйича 8 минг АҚШ долларидан кўпроқ) жарима тайин қилди, деб ёзган “Коммерсант” нашри.

Мингазов Украинанинг Буча шаҳридаги воқеаларга оид учта хабарни репост қилганликда айбланган. У битта ҳолат бўйича айбловни тан олган. У қилган ишидан таассуфда эканини билдириб, суддан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган ҳукм чиқаришни сўраган.

Февраль ойи бошида ўтказилган маҳкама мажлисларида давлат қораловчиси суддан Сергей Мингазовни олти йилга озодликдан маҳрум қилишни сўраган эди.

Тожикистон Транспорт вазирлиги ва Хитой Zhejiang Communications Construction Group Co. Ltd ширкатининг Тожикистондаги шуъбаси Марказий Осиёда энг узун автомобиль кўприги қурилиши тўғрисидаги икки томонлама шартномани имзолашди.

Тожикистон Транспорт вазирлиги маълумотига кўра, лойиҳанинг умумий қиймати тақрибан 60 миллион долларни ташкил этади.

“Кўприк замонавий йўл қурилиши меъёрларини эътиборга олган ҳолда, тажрибали маҳаллий ва хорижлик мутахассислар иштирокида қурилиши ҳамда 4 йил мобайнида фойдаланишга топширилиши лозим”, дейилган вазирлик хабарномасида.

Айни пайтда транспорт вазири Азим Иброҳим “объект қурилиши аввалроқ ҳам якунланиши мумкин”лигини қайд этган.

Лойиҳага кўра, узунлиги 920 метр бўлган кўприк (кириш йўллари билан унинг узунлиги 1,5 километрни ташкил этади) Нуробод туманидаги Суҳроб дарёси устида барпо этилади.

Zhejiang Communications Construction Group Co. Ltd ширкатининг Тожикистондаги шуъбаси вакили Ли Минкун ширкат Тожикистонда бир неча йилдан буён фаолият олиб бораётгани ҳамда йўллар ва кўприклар қурилиши бўйича лойиҳаларни амалга оширишда катта тажрибага эгалигини айтган.

Zhejiang Communications Construction Group Co. Ltd транспорт инфратузилмаси объектлари қурилишига ихтисослашган Хитой давлат корпорациясидир. У дунёнинг 139 та мамлакатида ўз шуъбаларига эга бўлиб, дунёдаги энг узун кўприкларни лойиҳалаштириш ва қуриш, тураржой ва тижорат мажмуаларини барпо қилиш, автойўллар қуриш дохил ХХР ва бошқа мамлакатларда кўплаб йирик лойиҳаларни амалга оширган. Ширкат дунёдаги энг узун денгиз кўприги бўлмиш Ханчжоу Бэйни (36 км) ва Антверпен бандаргоҳи (Бельгия) учун дунёдаги энг катта шлюз дарвозаларини қурган.

АҚШ Давлат котиби Марко Рубио Украина президенти Владимир Зеленскийнинг ўз мамлакатини НАТОга қабул қилиш рад этилган тақдирда унга ядровий қурол бериш талабини реалистик, деб ўйламайди.

Рубио Зеленскийнинг таклифини “жиддий” деб ҳисобламайди ва “ядровий қуролга эга бўлиш муаммонинг ечими эмас”, деб ўйлайди.

АҚШ Давлат котибининг бу гаплари унинг АҚШдаги Breitbart ўнгчи-популистик порталига берган ва 25 февраль куни ёйинланган интервьюсидан ўрин олган.

Рубио ўз сўзида ядровий давлатлар сони кўп эмас, аксинча камроқ бўлиши лозимлигини қўшимча қилган.

Аввалроқ Украина президенти британиялик журналист Пирс Морганга интервью бериб, Украина хавфсизлиги учун етарли кафолат ғарб ҳамкорлари томонидан мамлакатга ядровий қурол берилиши бўлиши мумкинлигини билдирган эди. Зеленский қайдича, бу − ҳатто Украина Шимолий Атлантика альянсига қабул қилинмаган тақдирда ҳам − Россия президенти Владимир Путинни янги ҳужумдан тийиб туриш имконини берган бўларди.

Breitbart порталига берган интервьюсида Россия билан ҳамкорликка умид билдирган Рубио АҚШ билан СССР ўртасидаги муносабатлар тарихига ҳам мурожаат қилган. Жумладан, у совуқ уруш авжига чиққан паллада ҳам “Совет Иттифоқи ва Қўшма Штатлар ўзаро алоқага эга” бўлганини айтган.

“Биз ҳалиям мулоқот қилаётган эдик. Худога шукурки, биз, масалан, [Куба] ракета буҳрони пайтида ҳам мулоқот қилганмиз”, деган АҚШ Давлат котиби.

Марко Рубио ўз сўзида давом этиб, “Биз биргаликда геосиёсий ёки балки, иқтисодий жабҳада ишлашимиз мумкин бўлган нарсалар борми?” дея савол ташлаган. У Вашингтон билан Россия ўртасидаги алоқалар қайта бошланиши истиқболини эслатган.

Бироқ, АҚШ Давлат котиби фикрича, ҳозирги пайтда “бу урушни ҳеч бўлмаганда мустаҳкам оташкесимгача олиб бориш” ёки “тўла тугатиш” устувор вазифа бўлиб ҳисобланади.

Қозоғистон ҳукумати мамлакатдаги илк атом электр станцияси қуриладиган жойни расман тасдиқлади. Бунга оид қарор меъёрий ҳужжатлар базасида ёйинланган.

АЭС қуриладиган жой ўлароқ Балхаш кўли яқинидаги Жамбил тумани (Олмаота вилояти) танланган.

Ҳукумат қарори 2024 йил 30 декабридаёқ имзоланган, бироқ у 2025 йил 25 февралида расман эълон қилингани ортидан кучга кирган.

Қозоғистон расмийлари ўтган йили АЭС қурилиши ҳақида қарор қабул қилишганди. Мазкур қарор қабул қилиниши учун мамлакатда референдум ўтказилган, унда овоз бериш жараёнида кузатувчилар кўплаб қонунбузарликлар кузатилгани ҳақида маълум қилишган.

Қозоғистонда кўплаб экологлар ҳалигача атом электр станцияси қурилишига қарши чиқиб келишмоқда. Улар АЭС қурилиши лойиҳа барпо қилиниши муҳтамал бўлган ҳудуд – Балхаш кўлида салбий акс этиши мумкинлигини айтишмоқда.

Жамоатчилик фаоллари ва сиёсатшунослар АЭС Россия томонидан қурилишидан хавотир изҳор қилишяпти. Уларга кўра, бу Қозоғистоннинг қўшни мамлакатга энергетик қарамлигини янада ошириши мумкин.

Қирғизистон Ички ишлар вазирлиги 24 февраль куни оммавий тартибсизликлар уюштиришда гумонланган 11 киши қўлга олингани ҳақида маълумот тарқатди. Озодликнинг қирғиз хизмати қайдича, қўлга олинганлар орасида парламентнинг собиқ депутати ҳам бор.

ИИВ маълумотига кўра, ҳуқуқ-тартибот идораларига 2024 йил декабридаёқ “Қирқ уруу, жети дубан интимағи” жамоатчилик ташкилотининг айрим аъзолари мунтазам равишда учрашувлар ўтказаётгани, у ерда “мамлакатдаги вазиятни беқарорлаштиришга қаратилган оммавий тартибсизликлар, норозилик тадбирлари ва митинглар уюштиришга чақириқлар” янграётганига оид маълумот келиб тушган.

Мазкур иш доирасида милиция мамлакат Жиноят кодексининг 278-моддаси бўйича (“Оммавий тартибсизликлар уюштириш”) гумонланаётганлар яшайдиган манзилларда тинтувлар ўтказган.

Тинтув натижасида ўқотар ва совуқ қуроллар, ўқ-дорилар, ҳарбийлар кийимлари, гиёҳванд моддалар, шунингдек, диний адабиётлар, мобил телефонлар, флеш-карталар ва “оммавий тартибсизликлар ташкил қилиш бўйича йўриқномалар” мусодара қилинган, дея маълум қилган ИИВ. Вазирлик томонидан ёйинланган видеоёзувда, афтидан, қўлга олинганлар ўртасида бўлиб ўтган суҳбатлар аудиоёзуви келтирилган.

Вазирлик ҳибсга олинган шахсларнинг исм-фамилияларининг бош ҳарфлари ва туғилган йилларини келтирган. Озодликнинг қирғиз хизмати улардан бирига оид маълумотлар Бақит Керимбековнинг инициаллари ва туғилган йили билан мос тушиши ҳақида ёзган – у 2002 йилдан 2005 йилгача парламент депутати бўлган.

Қўлга олинганларнинг яқинлари ёки уларнинг расмий вакиллари бу борада ҳали изоҳ берганларича йўқ.

Бу ташкилот вакиллари Қирғизистонда аввалги йилларда ҳам қўлга олинган, ана шундай ҳолатлардан бирида улар наркотик воситалари билан боғлиқ жиноятларда айбланган эдилар.